STOSUNKI WIETNAM - POLSKA
1. Data nawiązania stosunków dyplomatycznych: 04/2/1950
Obydwa kraje łączy tradycyjna przyjaźń i wieloaspektowa współpraca
2. Polityczny
Polska udzieliła Wietnamowi wielkiego wsparcia i pomocy w dwóch wojnach oporu przeciwko Francuzom i Amerykanom. Polska była jedynym krajem obecnym w obu Komitetach Rozejmu po Porozumieniu Genewskim w 1954 r. i Porozumieniu paryskim w 1973 r. W tych dwóch Komitetach uczestniczyły tysiące polskich oficerów i urzędników.
Po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 r. stosunki między Polską a Wietnamem stopniowo się załamały. Dopiero w pierwszej dekadzie XXI wieku stosunki dyplomatyczne między obydwoma krajami ponownie się ociepliły. Obydwa kraje ściśle współpracują w wielu dziedzinach, takich jak edukacja, nauka, kultura i gospodarka, oraz wymieniły wiele delegacji wysokiego szczebla z państwa, rządu, Zgromadzenia Narodowego, ministerstw, władz lokalnych i przedsiębiorstw.
3. Ekonomia i handel
a) O handlu
Obecnie Polska jest najważniejszym partnerem handlowym Wietnamu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, a Wietnam jest czwartym co do wielkości partnerem handlowym Polski w Azji. Obroty towarowe w ostatnich latach dość szybko rosły. Wietnam charakteryzuje się głównie nadwyżką handlową. W ostatnim czasie, pomimo wpływu pandemii Covid 19 i wojny rosyjsko-ukraińskiej, współpraca gospodarcza i handlowa między obydwoma krajami nadal utrzymuje pozytywną dynamikę wzrostu, a dwustronne obroty handlowe między Wietnamem a Wietnamem Południe – Polską nadal rosną osiągnął prawie 3 miliardy dolarów, co oznacza wzrost o 12% w porównaniu z 2022 rokiem. Towary eksportowe obu krajów są coraz bardziej zróżnicowane, odpowiadają potrzebom rynku i ukazują mocne strony każdego kraju. Głównymi produktami eksportowymi Wietnamu do Polski są owoce morza, tekstylia i produkty rolne, natomiast Polska zaopatruje Wietnam w takie produkty, jak maszyny, urządzenia przemysłowe i technologie informacyjne.
Tabela 1. Obroty handlowe pomiędzy Wietnamem a Polską od 2010 roku do chwili obecnej
| Rok | Obrót (milion dolarów) |
|---|---|
| 2010 | 650 |
| 2011 | 680 |
| 2012 | 740 |
| 2013 | 500 |
| 2014 | 660 |
| 2015 | 761 |
| 2016 | 790 |
| 2017 | 1005 |
| 2018 | 1600 |
| 2019 | 1796 |
| 2020 | 2112 |
| 2021 | 2500 |
| 2022 | 2700 |
Źródło: Generalny Departament Ceł
Oficjalne wejście w życie Umowy o wolnym handlu między Wietnamem a UE (EVFTA) od 1 sierpnia 2020 r. przyczyniło się do otwarcia przed Wietnamem i Polską ogromnych możliwości promowania współpracy handlowej, zwłaszcza gdy Polska jest jednym z krajów członkowskich Unii Europejskiej Unia (UE). W szczególności EVFTA promowała zwiększoną współpracę handlową w zakresie produktów rolnych, leśnych i rybołówstwa między obydwoma krajami, czego dowodem jest wzrost obrotów handlowych w zakresie produktów rolnych, leśnych i rybołówstwa między Wietnamem a Polską. Poza tym umowa otwiera także możliwości dla wietnamskich i polskich przedsiębiorstw łatwiejszego dostępu do swoich rynków, wykorzystania potencjału zagranicznych wietnamskich przedsiębiorstw i wykorzystania obniżonych ceł w celu zwiększenia eksportu.
b) O współpracy inwestycyjnej
Na koniec grudnia 2022 r. Polska zajmowała 35. miejsce na 141 krajów i terytoriów inwestujących w Wietnamie z 29 ważnymi projektami inwestycyjnymi, a łączny zarejestrowany kapitał inwestycyjny wyniósł 422,97 mln USD, co stanowi 0,1% całkowitego zagranicznego kapitału inwestycyjnego zarejestrowanego w Wietnamie. Średnia wielkość projektu wynosi 14,6 mln USD/projekt.
Oprócz tego Wietnam ma także cztery nowe projekty i trzy projekty dostosowujące kapitał inwestycyjny w Polsce o łącznym zarejestrowanym kapitale inwestycyjnym wynoszącym 3,61 mln USD, plasując się na 49/79 krajów i terytoriów z wietnamskim kapitałem inwestycyjnym. Wietnamskie projekty inwestowane w Polsce dotyczą handlu detalicznego, naprawy samochodów, motocykli, motocykli i innych pojazdów mechanicznych oraz budownictwa o łącznym kapitale inwestycyjnym około 8 mln USD w usługach terenowych i przemyśle spożywczym, typowo projekt Vinamilk o wartości 3 mln USD.
Polskie projekty BIZ inwestujące w Wietnamie to głównie projekty w 100% zagraniczne, skupiające się na branży nieruchomości, przemyśle produkcyjnym i przetwórczym oraz informacji i komunikacji.
4. Współpraca edukacyjna i kulturalna
Polska przeszkoliła dla Wietnamu ponad 4000 studentów i kadry naukowej; Ponad 3500 pracowników zawodowych, głównie w przemyśle węglowym i stoczniowym. Od 2012 r. Polska zapewniła Wietnamowi 141 bezpłatnych stanowisk na studiach uniwersyteckich i na studiach podyplomowych. Przy okazji wizyty Prezydenta RP Andrzeja Dudy (listopad 2017) obie strony podpisały nowe Porozumienie Edukacyjne, w którym uzgodniono zwiększenie liczby stypendiów do 20 stypendiów rocznie: Polska przyznaje nam 20 stypendiów uniwersyteckich i podyplomowych stypendia; Przyjmujemy na staż (10 miesięcy) 20 studentów. Od lutego 2019 r. w Polsce otwarto kurs języka polskiego na Uniwersytecie w Hanoi.
Polska wycofała się z Wielostronnego Porozumienia o uznawaniu równoważności stopni uniwersyteckich, podyplomowych, naukowych i akademickich podpisanego w Pradze w 1972 roku. Pragniemy osiągnąć porozumienie z Polską w sprawie wzajemnego uznawania obu stopni naukowych i ich rozszerzania zakres płatnych szkoleń.
Przez wiele lat Polska pomagała nam w szkoleniu kadr, renowacji reliktów Pałacu Królewskiego w Hue, Cham Towers w Hoi An, tuneli Cu Chi… W 2008 roku w ramach ODA Polska przekazała pomoc dla Wietnamu – Polska w wysokości 150 000 euro Liceum.
5. Współpraca w zakresie bezpieczeństwa i obronności
Wietnam i Polska podpisały Memorandum of Understanding o współpracy obronnej w 2010 roku. Od 2010 roku do chwili obecnej przedsiębiorstwa obronne obu krajów podpisały 6 kontraktów o wartości 37 mln dolarów. Obie strony regularnie wymieniają delegacje, minister obrony Phung Quang Thanh odwiedził Polskę w sierpniu 2013 r., a minister obrony RP odwiedził Wietnam w sierpniu 2014 r. W październiku 2010 r. Polska mianowała stałego Attacke ds. Obrony w Hanoi. We wrześniu 2014 roku powołaliśmy stałego Attacke Obrony w Polsce. We wrześniu 2015 roku, zgodnie z zamówieniem Marynarki Wojennej Wietnamu, polska firma Marine Projects zbudowała żaglowiec o nazwie Le Quy Don, który miał służyć szkoleniu w Akademii Marynarki Wojennej w Nha Trang.
